Bağışıklık sisteminizin buğdayda bulunan proteinlerden birine anormal tepki vermesi sonucu buğday alerjisi oluşur. Buğday alerjisine sahip kişiler buğdaya temas ettiğinde vücut bu durumu tehdit olarak algılar ve bununla savaşmak için antikorlar gönderir. Bu bağışıklık sisteminin tepkisi sonrası alerjik reaksiyon meydana gelir. Buğday alerjisi buğday yemekten ve bazen de buğday ununu solumaktan da gerçekleşebilir. Genel olarak astım ya da egzama gibi alerjik hastalıkların yaygın olduğu bir aileden geliyorsanız buğday dahil herhangi bir yiyeceğe alerji geliştirme riskiniz daha yüksektir. Buğday alerjisi çocukluk dönemin en yaygın alerjilerinden biridir ancak yetişkinlik döneminde de ortaya çıkabilir. Buğday alerjisi olan bir kişi buğday proteinine karşı özel bir antikor geliştirmiştir. Buğday alerjisi genellikle çölyak hastalığı ile karıştırılır ama iki durum farklı şeylerdir. Çölyak hastalığı buğdayda bulunan proteinlerden biri olan glutene karşı anormal bir bağışıklık tepkisidir. Çölyak hastalığı acil durumlara sebep olmayabilir ancak kişinin bağırsaklarında uzun dönemde hasara neden olabilir. Çölyak hastalığı alerjik bir reaksiyon değildir. Bir başka buğday alerjisi ile karıştırılan durum da gluten hassasiyetidir. Gluten hassasiyeti de alerjik bir reaksiyon değildir ve sindirim problemlerine sebep olur.
Buğday Alerjisi Belirtileri
Buğday alerjisinin belirtileri hafif olabilmekle birlikte bazı durumlarda şiddetli ve ölümcül olabilir. Buğday alerjisi genellikle bebeklik döneminde oluşan bir alerjidir. Bu bebekler de genellikle 12 yaşına geldiğinde buğday alerjisini aşar. Ancak buğday alerjisinin yetişkinlerde de görüldüğü durumlar vardır. Buğday alerjisinin en yaygın belirtileri şunlardır:
- Astım,
- Baş ağrısı,
- Kurdeşen veya deri döküntüsü,
- Mide krampları ve mide bulantısı,
- Hazımsızlık,
- Kusma ya da ishal,
- Hapşırık,
- Tıkalı ya da akan burun.
Anafilaksi: Anafilaksi yaşamı tehdit eden ciddi bir durumdur. Buğday alerjisinin diğer semptomlarına ek olarak anafilakside şu durumlar yaşanabilir:
- Boğazda şişlik veya gerginlik,
- Göğüs ağrısı,
- Nefes almada güçlük,
- Yutma sorunu,
- Soluk, mavi ten rengi,
- Baş dönmesi veya bayılma.
Buğday alerjisinin belirtilerinden biri ya da birkaçı aynı anda ortaya çıkabilir. Buğday alerjisi belirtilerinden herhangi birini yaşamanız durumunda vakit kaybetmeden bir alerji uzmanı ile görüşmelisiniz.
Buğday Alerjisi Teşhisi
Buğday alerjisinin bazı belirtileri, çölyak hastalığı ve çölyak dışı gluten duyarlılığına benzerlik gösterebilir. Bu sebeple ayırıcı tanı için alerji uzmanına gitmeniz gerekmektedir. Alerji uzmanınız öncelikle tıbbi geçmişinizi alacaktır ve ailenizde alerjik hastalık olup olmadığına ilişkin sorular soracaktır. Daha sonra alerjinizi tespit etmek için birtakım testler uygulayacaktır. Alerjistiniz, deri delme ve kan testi yapabilir. Deri delme testinde; az miktarda buğday proteini içeren bir sıvı cildinize yerleştirilir ve bu sıvının cilt altına sızması için ciltte küçük bir delik açılır. 15-20 dakika içinde kabarık, kırmızımsı bir nokta oluşursa bu durum alerjiyi işaret edebilir. Kan testinde; buğdaya karşı immünoglobulin E antikorlarının varlığı test edilir. Sonuçlar sayısal bir değer olarak rapor edilir. Çölyak hastalığını taramak için farklı antikorlara bakan bir kan testi de vardır. Bu testler kesin sonucu vermezse yükleme testi yapılır. Yükleme testi alerji uzmanı gözetiminde ve bir klinikte yapılmalıdır. Yükleme testinde alerjen maddeyi kontrollü bir şekilde yemeniz istenir. Bu yöntem ile buğday yedikten sonra gelişen durumlar izlenir.
Buğday Alerjisi Tedavisi ve Yönetimi
Buğday alerjisinin yaşamı tehdit edecek boyutlara ulaşan belirtileri olabilir. Her reaksiyonun nasıl olacağı ve ciddiyeti tahmin edilemeyen bir durumdur. Daha önce hafif belirtiler yaşayan kişiler sonraki zamanlarda çok ciddi durumlar yaşayabilirler. Bu tarz ciddi durumların ölümcül etkilerini ortadan kaldırmak için ilk yöntem epinefrin (adrenalin) oto enjektörüdür. Alerji uzmanınız teşhisi koyduktan sonra bir epinefrin oto enjektörü reçete edecektir. Bu enjektörün nasıl kullanılacağını ve hangi durumlarda kullanılacağını alerji uzmanınız size anlatacaktır. Otomatik enjektörünüzün son kullanma tarihini kontrol etmelisiniz ve tarihi geçmiş ürünü yenilemelisiniz. Şiddetli bir reaksiyon durumunda oto enjektör kullanımı sonrası mutlaka bir acil servise başvurun. Alerjik reaksiyonun önüne geçmenin en etkili yolu alerjenden uzak durmaktır. Çoğu yiyecekte buğday bulunur ve bazı durumlarda hangi yiyecekte olup olmadığının ayırdına varamayabilirsiniz. Etkili bir alerji kontrolü yapabilmeniz için bir alerji diyetisyeni ile beslenme listesi oluşturmanız sizin için yararlı olacaktır. Diyetisyeniz, buğday içeren besinlere karşı sizi uyaracaktır ve düzenli, sağlıklı beslenmeniz için sizinle birlikte bir beslenme planı oluşturacaktır.